|
- Kültür değişiminin yaşandığı bir dönemde “eski ve yeni” kelimeleri hangi anlamlarda kullanılır?
Kültür değişiminin yaşandığı bir dönemde “eski” kavramı önceki dönemden gelen kültürü, gelenekleri, “yeni” kavramı ise yenileşme sürecinde benimsenmiş davranış ve anlayışları ifade etmek için kullanılır.
- Takip ettiğiniz herhangi bir dergi var mı? Dergiler niçin “magazin dergisi, ekonomi dergisi, bilgisayar dergisi, edebiyat dergisi...” diye adlandırılmaktadır?
Dergilere, yazılış amaçlarına, ele aldıkları konulara, hitap ettikleri kesimin ilgi ve ihtiyaçlarına göre isimler verilmektedir.
1. ETKİNLİK
a. “Servet-i Fünûn” tamlamasının anlamını söyleyiniz. Bu tamlamanın, edebiyatımızın, bir dönemine ad olarak verilmesinin sebebini Ahmet Hamdi Tanpınar’ın aşağıdaki değerlendirmesinden yola çıkarak belirtiniz.
“1895’te Servet-i Fünûn’un edebî bir mecmua olarak çıkmasını o (Recaizade Mahmut Ekrem) temin eder ve birçoğu talebesi, tanıdığı olan gençleri etrafına toplar.”
Servet-i Fünûn tamlaması “fenlerin zenginliği” anlamına gelmektedir. Servet-i Fünûn, Recaizade Mahmut Ekrem’in öğrencisi olan Ali İhsan Tokgöz’ün 1891’de çıkarmaya başladığı bilim-teknik dergisi idi. 1896’da derginin başına Recaizade M. Ekrem’in eski öğrencisi Tevfik Fikret getirilince dergi sanat ve edebiyat dergisi haline geldi ve Servet-i Fünun dönemi etkin bir biçimde başlamış oldu. Bu döneme Servetifünûn Devri denmesinin sebebi bu edebi anlayışın Servetifünûn dergisinde gerçekleşmesidir.
b. Servet-i Fünûn edebiyatı niçin “Edebiyat-ı Cedide (Yeni Edebiyat)” olarak adlandırılmaktadır?
Tanzimat’la başlayan yenileşme süreci bu dönemde de devam ettirildiği için bu edebiyata Edebiyat-ı Cedide (yeni edebiyat) denmiş, bu dönem sanatçıları tarafından bu tabir kabul görmüştür.
c. Servet-i Fünûn edebiyatçıları, hangi kültür ve edebiyatı kendilerine örnek almışlardır?
Servet-i Fünûn edebiyatçıları Fransız kültür ve edebiyatını kendilerine örnek almışlardır.
2.ETKİNLİK
Tanzimat sonrasına damgasını vuran eski-yeni çatışmasında “eski”yi savunanların başını Hacı İbrahim Efendi çekmektedir. Recaizade Mahmut Ekrem’in yenilikçi olduğunu bundan önceki derslerinizde öğrenmiştiniz. Bir taraftan klasik edebiyat tarzını devam ettiren diğer yandan yeni tarza uygun örnekler veren Muallim Naci gibi sanatçılar için “eski veya yeni” dışında hangi kelime kullanılabilir? Cevabınızı aşağıdaki tablonun boş bırakılan bölümüne yazınız.
|
Eskiyi savunanlar
|
Hacı İbrahim Efendi
|
|
Ilımlılar (eskiden tamamen vazgeçmeyip az da olsa yeniliğe açık olanlar)
|
Muallim Naci
|
|
Yeniyi savunanlar
|
Recaizade Mahmut Ekrem
|
- Hüseyin Cahit Yalçın’a göre Servet-i Fünûn edebiyatının başarılı sayılmamasının nedenlerini sıralayınız.
Dillerinin ağır ve süslü olması, şiirlerde imge ve hayallere çokça yer vermeleri Servet-i Fünûncuların başarısız olmalarına neden olmuştur.
- Servet-i Fünûn edebiyatı sanatçıları, eserlerinde en çok hangi temaları işlemişlerdir?
Aşk, yalnızlık, ölüm vb temaları işlemişlerdir.
4.ETKİNLİK
Okuduğunuz metinden hareketle Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa gibi Tanzimat sanatçılarıyla Servet-i Fünûn edebiyatı sanatçılarını aşağıdaki tabloda verilen ölçütler doğrultusunda karşılaştırınız. Tanzimat ve Servet-i Fünûn sanatçılarıyla ilgili tespitlerinizi tablodaki ölçütlerin karşısına yazınız. Benzer ve farklı yönleri arkadaşlarınızla paylaşınız.
|
|
Karşılaştırma
Ölçütleri
|
Tanzimat Edebiyatı Sanatçıları
|
Servet-i Fünûn Edebiyatı Sanatçıları
|
|
Eserlerde ele alınan temalar
|
Hürriyet, vatan, adalet, eşitlik, yanlış batılılaşma, köle ticaretinin yanlışlığı
|
Aşk, yalnızlık, ölüm, özlem
|
|
Kullanılan dil
|
Şiirde ağır bir dil, roman ve hikayede daha sade bir dil
|
Şiirlerde, roman ve hikayelerde ağır ve süslü bir dil
|
|
Sanat anlayışı
|
Birinci dönemde sanat toplum içindir, ikinci dönemde sanat sanat içindir anlayışı
|
Sanat sanat içindir.
|
|
- Servet-i Fünûn edebiyatında, devrin sosyal problemlerine Tanzimat edebiyatına oranla daha az yer verilmesinin nedenleri nelerdir?
Siyasi baskıların çoğalması, yazar ve sanatçılar üzerinde sansür uygulanması. Bunların yanında Servet-i Fünun sanatçılarının da kişiliklerinin etkisi vardır.
- Servet-i Fünûn sanatçılarının eserlerindeki karamsarlık ve içe kapanıklığın nedenlerini söyleyiniz.
Devletin içinde bulunduğu durum
Yönetimin baskısı, sansür uygulaması
Toplumdaki siyasi ve politik atmosfer
Sanatçılardaki karamsar ruh hali ve yalnızlık duygusu
- Servet-i Fünûncuların “Yeşil Yurt” özleminin, yaşadıkları dönemin siyasi olaylarıyla ilişkisi var mıdır? Açıklayınız.
Vardır. Dönemin sosyal ve siyasi ortamı sanatçıları bunalıma sürüklemektedir. Sanatçılar, içinde bulundukları ortamndan uzaklaşma, kaçma isteğini “Yeşil Yurt” özlemiyle dile getirmişlerdir.
- “Yeşil Yurt” neyin veya nelerin sembolüdür?
Özgürlüğün, huzurun, rahatın sembolüdür.
SAYFA 84
DEĞERLENDİRME
1. Aşağıdaki cümlelerde bulunan noktalı yerlere doğru sözcükleri yazınız.
Edebiyat-ı Cedide sanatçıları FRANSIZ edebiyatını örnek almışlardır.
Türk edebiyatında eski - yeni kavgası Tanzimat Döneminde başlamış, SERVET-İ FÜNUN edebiyatında da devam etmiştir.
2. Aşağıdaki cümlelerin başına yargı doğru ise “D”, yanlış ise “Y” getiriniz.
( Y ) Servet-i Fünûn edebiyatı yazar ve şairleri, toplumsal konulara duyarlılık göstermiş ve eserlerinde sosyal temaları işlemişlerdir.
( Y ) Tanzimat’la başlayan dilde sadeleşme hareketi, Servet-i Fünûn Edebiyatında sürdürülmüştür.
(D ) Servet-i Fünûn edebiyatı, adını, daha önce fen dergisi olan, Tevfik Fikret’in yönetimi devralmasıyla içeriği edebiyata kayan Servet-i Fünûn dergisinden almıştır.
3. Aşağıda verilen kavramları ilgili oldukları edebi dönemlerle eşleştiriniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünûn edebiyatı ile divan edebiyatının ortak özelliklerinden biri değildir?
A. Aruz ölçüsünün kullanılması
B. Estetik kaygının ön planda olması
C. Batı edebiyatının örnek alınması
D. Ağır ve süslü bir dilin kullanılması
E. Halka değil, okumuş kitleye seslenilmesi
|
